Zabawy, ćwiczenia i gry dydaktyczne wspierające naukę czytania
Umiejętność czytania jest niezbędna w życiu, umożliwia bowiem zdobywanie informacji, ułatwia porozumiewanie się oraz dostarcza rozrywki. Równolegle z opanowaniem przez dziecko techniki czytania należy rozwijać zdolność rozumienia czytanego tekstu.
Do zrozumienia całości tekstu potrzebne jest logiczne powiązanie treści słów zawartych w poszczególnych zdaniach oraz powiązania treści zdań, stanowiących całość tekstu, w logiczną strukturę myślową.
Czytanie wzbogaca sferę poznawczo – intelektualną człowieka i rozwija jego wartości moralno – społeczne.
Przykłady zabaw, ćwiczeń i gier dydaktycznych wspierających naukę czytania, które mogą być wykorzystywane w pracy z dzieckiem w domu:
- Znajdź jak najwięcej – zadaniem dziecka jest wyszukanie jak największej ilości wyrazów w określonym czasie, np. przez 3 min.:
– na podaną przez rodzica literę,
– zakończonych na -ca, -wa itp.,
– pięcioliterowych o określonej pierwszej i ostatniej literze, np.: w….r, k….o, ż….a,
– zaczynających się lub kończących na daną sylabę,
– zawierających w środku swej nazwy podaną głoskę,
– trzygłoskowych, czterogłoskowych,
– zawierających samogłoskę: ę, ą, dwuznaki lub ó, rz, h.
- Zabawa „Piktogramy” – odkodowanie znaków i wyrażanie za pomocą ruchu lub też sylab czy liter. Umawiamy się z dzieckiem, że np. trójkąt to podskok, koło to klaśnięcie, kwadrat – tupnięcie nogą, a kreska – wymach ramion w górę. Rysujemy ciąg w/w znaków w dowolnej kolejności, a dzieci odgadują co się pod nimi kryje wykonując te właśnie ruchy.
- Gra dydaktyczna „Co, gdzie?” – odczytywanie wyrazów, orientowanie się na płaszczyźnie (górny, dolny róg, strona prawa, lewa, nad, pod, obok…). dzieci kolejno odczytują określone wyrazy umieszczone w różnych polach na planszy.
- Gra „Kolejka samogłoskowa” – przygotowujemy pociąg z wagonikami wykonanymi z kopert oznaczonych samogłoskami. Dzieci wybierają dowolny obrazek, wyodrębniają pierwszą głoskę w nazwie obrazka i „ładują” do odpowiedniego wagonika.
- Zabawa „Pociąg wyrazowy” – rodzic mówi wyraz, zadaniem dziecka jest podać wyraz na ostatnią głoskę wyrazu poprzedniego. Zabawa trwa dalej.
- Domino obrazkowe – rozkładamy obrazki odwrotną stroną, dzieci kolejno odkrywają po 2 obrazki. Jeśli okaże się, że są to obrazki rozpoczynające się tą samą głoską, to uczestnik zabiera je i odkrywa 2 kolejne obrazki. Jeśli rozpoczynają się na inną głoskę, odwracamy je i pozostawiamy z innymi do odkrycia, a obrazki odkrywa inne dziecko. Wygrywa ten, kto zbierze najwięcej obrazków.
- Zabawa „Dodaj sylabę” – Dziecko siedzi na dywanie, rodzic rzuca piłkę dziecku i mówi sylabę, a ono dopowiada sylabę tworząc wyraz. Następnie dziecko mówi sylabę, rzuca piłkę do rodzica, on dopowiada sylabę, itd.
- Odczytywanie rebusów, rozwiązywanie krzyżówek.
- Tworzenie nowych wyrazów poprzez przestawianie liter.
- Wykonywanie ilustracji po wysłuchaniu lub obejrzeniu bajki.
- Imienne opowiadanie – zadaniem dziecka jest stworzenie opowiadania, którego
kolejne zdania zaczynają się od liter, z których składa się jego imię.
- Plątanina – rodzic pisze dowolny, ale długi wyraz, np. , czarodziejka, Małgorzatka, Karolinka, Wielkanoc itp. Zadaniem dziecka lub dzieci jest napisanie jak największej liczby wyrazów powstałych z liter wchodzących w skład podanego wyrazu. Należy z góry ustalić zasady, np. tylko rzeczowniki
Mam nadzieję, że podane wyżej ćwiczenia zostaną życzliwie przyjęte przez Państwa i mogą być wykorzystane w domu jako rozrywka umysłowa, nietuzinkowa gimnastyka umysłu dla dzieci.
Mariola Gostyńska
