Ludzie uczą się w różny sposób. Odbierają informacje ze świata zewnętrznego korzystając ze wszystkich zmysłów (wzrok, słuch dotyk, węch, smak). Gdy nasz mózg wystawiony jest na działanie bodźców, między komórkami nerwowymi powstają nowe połączenia. Zdolność ta zwana jest plastycznością mózgu. Im więcej bodźców do nas dociera, tym więcej tworzy się połączeń i wzorców uczenia się. I tak na przykład, jeśli w miarę upływu czasu polegamy bardziej na naszym wzroku to ta część mózgu, która interpretuje bodźce wizualne, jest bardziej rozwinięta niż szlaki między mózgiem a innymi zmysłami. W rezultacie coraz bardziej ufamy naszym oczom. Stąd, kiedy określone wzorce uczenia się stają się bardziej płynne, sprawne i zautomatyzowane, szybciej się uczymy, rozwijając własny, najlepszy dla nas styl uczenia się.
Z upływem czasu u wielu osób jeden ze zmysłów wykształca się bardziej niż pozostałe, wpływając tym samym na sposób uczenia się nowych treści. Na styl uczenia się mają wpływ również czynniki genetyczne i wychowanie. Gdy czegoś się uczymy, musimy koncentrować się nad przyswajaniem nowych informacji, procedur, umiejętności. Jeśli chcemy, aby nasze uczenie się było szybkie i nie sprawiało nam trudności, abyśmy mogli uczyć się szybko i efektywnie, powinniśmy otrzymywać nowe informacje zgodnie z najbardziej nam odpowiadającym stylem uczenia się. Powoduje to, że właśnie dzięki temu jednemu zmysłowi odbierane bodźce są lepiej przez nas przyswajane i zapamiętywane. Mając wiedzę na ten temat sami świadomie możemy organizować sobie środowisko uczenia się, tak aby było dla nas najbardziej przyjazne.
Styl uczenia się nie wpływa tylko na naukę szkolną, ale zdobywanie wiedzy i doświadczenia we wszystkich dziedzinach życia, w każdej sytuacji. Niektórzy lubią słuchać i mówić, inni wolą analizować informacje albo obserwować dane zjawiska. Istnieją cztery główne style uczenia się: wzrokowy, słuchowy, dotykowy (czuciowy) i kinestetyczny. Większość z nas stosuje najczęściej styl mieszany tzn. wykorzystuje do nauki pracę kilku zmysłów. Trzeba pamiętać, że każdy styl może być skuteczny w nauce, nie ma podziału na lepszy i gorszy.
Wzrokowiec
Jest wrażliwy na elementy wizualne otoczenia – kolory, kształty. Ma potrzebę przebywania w ładnym środowisku. Jest schludny, zwraca uwagę na wygląd zewnętrzny swój i innych ludzi. Łatwo się dekoncentruje, jeśli w jego otoczeniu panuje nieład. Dobrze zapamiętuje twarze. Mówiąc opisuje kształt, wygląd, wielkość rzeczy, inną osobę lub miejsce, w którym się znajduje, lub które widział. Mówi szybko, utrzymując z rozmówcą kontakt wzrokowy. Używa często słów takich jak: widzieć, patrzeć, spójrz, popatrz, wyobrażać, perspektywa, pokaz, obraz, wygląd, obserwować, horyzont, mglisty, kolor. Najlepiej zapamiętuje to, co zobaczy w postaci materiałów graficznych, tekstów, zdjęć, filmów, programów komputerowych, prezentacji, wykresów. Wszystko, co zostało wydrukowane i narysowane zostaje automatycznie przyswojone, przetworzone i zapamiętane. Nie przeszkadza mu w nauce muzyka, czy odgłosy rozmów, ale nieład i niepasujące do siebie szczegóły wyglądu otoczenia. Uczy się najlepiej, gdy widzi przykłady z realnego życia.
Słuchowiec
Jest elokwentny. W kontakcie z inną osobą zwraca uwagę na jej imię, nazwisko, dźwięk głosu, sposób mówienia i oczywiście to, co mówi. Przedłużony kontakt wzrokowy jest dla niego rozpraszający. Potrzebuje nieustannych bodźców słuchowych. Jeśli przez dłuższy czas przebywa w ciszy – sam wytwarza dźwięki (nuci, śpiewa, gwiżdże, mówi do siebie). Mówi dużo i rytmicznie. Ma przyjemny głos. Manipuluje tembrem głosu w trakcie mówienia. Zwykle opisuje dźwięki, głosy, muzykę, efekty dźwiękowe, hałas w otoczeniu. Bardzo szczegółowo opowiada o tym, co mówią inni. Używa słów: cichy, głośny, brzmieć, słuchać, głos, odgłosy, dźwięk, hałaśliwy, rozmawiać, harmonia, słyszeć, itp. Łatwo uczy się języków obcych. Pamięta to, co usłyszy, lub sam opowie. Najchętniej uczy się w grupie bądź z drugą osobą, poprzez zadawanie pytań i odpowiedzi na nie. W trakcie nauki potrzebuje ciszy. Muzyka, bądź jakiś hałas rozprasza go. Najlepiej przyswaja informacje podawane w formie języka mówionego, sam jest też często doskonałym mówcą. Lubi mówić i potrafi to robić doskonale.
Dotykowiec (czuciowiec)
Posiada wysoką wrażliwość na doznania fizyczne oraz uczucia własne i innych. Zwraca uwagę na komunikację pozawerbalną: wyraz twarzy, język ciała, tembr głosu. Silniej odbiera emocje innych niż wypowiadane przez nich słowa. Podczas rozmowy, utrzymuje kontakt wzrokowy z rozmówcą, by odczytać wyraz jego twarzy. Często gestykuluje, zachowuje się bardzo ekspresyjnie. Wyraża się poprzez ruch rąk i komunikację niewerbalną. Opisuje swoje samopoczucie, doznania fizyczne i emocje. Używa słów takich, jak: czuć, zimno, ciepło, twardy, miękki, świeży, pachnący, cierpieć, cieszyć się, bać się, mieć wrażenie, lubić, itd. Zapamiętuje treści działające na emocje. Jeśli coś zanotuje, naszkicuje bądź narysuje, lepiej to przyswoi. Koncentruje się na zadaniach umysłowych i lepiej zapamiętuje, gdy trzyma coś w dłoniach, szkicuje, używa klawiatury komputera, bawi się włosami, przedmiotami. Często jednak nie potrafi odciąć się od negatywizmu i uczuć innych. Nie pozwala to mu skupić się na zadaniu i całkowicie dekoncentruje. Uczy się angażując zmysł dotyku. Najlepiej zapamiętuje informacje powiązane z uczuciami. To właśnie on często odnajduje się w zawodach związanych z pomaganiem innych. Jest wrażliwy na uczucia innych i łatwo wczuwa się w ich emocje.
Kinestetyk
Potrzebuje dużo przestrzeni, gdyż lubi dużo i często się poruszać. Siedząc na krześle zwykle kołysze się lub porusza nogami. Lubi zmieniać miejsce, podróżować. Jest wyczulony na ruch i działanie w otoczeniu. Zorientowany na cel i pragmatyczny. Mówi niewiele i lakonicznie, za to często gestykuluje. Szybko przechodzi „do konkretów”. Używa słów opisujących działanie: robić, jechać, załatwiać, organizować, ruszać się, piąć się w górę, posuwać się do przodu, najlepszy, szybko. Kinestetyk zapamiętuje nowe treści poprzez zaangażowanie w aktywność ruchową. Najlepiej, gdy towarzyszy temu współzawodnictwo. Lubi dotykać przedmiotów, manipulować nimi. W czasie nauki wskazane jest, by robił częste przerwy i wykorzystywał je na ćwiczenia fizyczne lub przemieszczanie się. Pomimo, iż sam potrzebuje ruchu, by się uczyć, ruch innych rozprasza go i dekoncentruje. Często staje się niespokojny, gdy musi usiedzieć dłuższy czas w jednym miejscu. Jego naturalnym stanem jest ruch. Właśnie wtedy, spacerując po pokoju lub pedałując na rowerze treningowym, potrafi się najlepiej skoncentrować na słuchaniu czy nauce. Więcej
Jak można zatem wykorzystać informację o stylu uczenia się
do szybszego i łatwiejszego zdobywania wiedzy w szkole?
Wzrokowiec: uczy się patrząc lub oglądając materiał graficzny. Materiał, który ma przyswoić, musi być „przetłumaczony” z formy linearnej, drukowanej na obrazową. Potrzebne są ilustracje. Łatwo uczy się z książek. Słuchając potrzebuje kontaktu wzrokowego z mówcą, podobnie jak wtedy, gdy sam mówi i jest słuchany. Opisuje elementy takie jak kolor, kształt, wielkość oraz wygląd rzeczy. Czyli najlepiej, gdy:
– informacje wzrokowe podane są w formie języka: liter, słów i liczb, przedstawione jasno i systematycznie,
– wykorzystuje materiał drukowany: książki, gazety, podręczniki, instrukcje, przeźrocza z napisami, tablice, wykresy, plakaty,
– może pracować zarówno przy muzyce jak i w ciszy, ponieważ nie skupia uwagi na bodźcach słuchowych,
– musi mieć wokół siebie porządek,
– ma plan i pracujesz według niego,
– żeby wiedzieć jak coś zrobić, musi o tym najpierw przeczytać,
– musi mieć kontakt wzrokowy z nauczycielem,
– korzysta z pomocy w formie graficznej: ilustracje i schematy, diagramy i wykresy umożliwiające spojrzenie na całość zagadnienia od razu,
– otacza się środowiskiem kolorowym, atrakcyjnym wizualnie, inspirującym,
– ma wygodne miejsce do siedzenia,
– ważne informacje zaznacza kolorem.
Słuchowiec: uczy się słuchając, słysząc samego siebie w rozmowie oraz dyskutując z innymi. Jest szczególnie wrażliwy na muzykę i słowo mówione. Aby materiał zapamiętać, powinien go usłyszeć, toteż preferuje formę wykładu połączonego z możliwością dyskusji. Samo czytanie książki nie będzie wystarczającym sposobem na uczenie się. Rzadko nawiązuje kontakt wzrokowy ze swoim rozmówcą. Zatem:
– może słuchać innych i dyskutować o swoich własnych koncepcjach,
– nie posiada rozproszonej uwagi,
– nie słucha żadnej muzyki w tle podczas nauki i czytania – musi być absolutna cisza (chociaż bardzo lubi muzykę),
– dba o uporządkowane otoczenie z segregatorami i harmonogramami,
– pomaga mu odczytywanie na głos tekstu do nauczenia się albo jego głośne powtarzanie lub odsłuchiwanie nagrania z płyty,
– może uczyć się z drugą osobą omawiając zagadnienia,
– musi dobrze słyszeć nauczyciela,
– potrzebuje podsumowania lekcji w formie krótkich zdań z najważniejszymi treściami,
– powinien wyobrażać sobie to, co słyszy jako film z efektami dźwiękowymi,
– potrzebuje opowiedzieć komuś to, czego się już nauczył
– pomaga przepytanie przez rodzica lub kolegę.
Kinestetyk: uczy się poruszając mięśniami w przestrzeni. Angażuje się aktywnie w proces uczenia się poprzez symulację, odgrywanie ról, eksperymenty, badania i ruch, uczestnicząc w czynnościach życia codziennego. Powinien być fizycznie włączony w akcję zdobywania wiedzy. Utrzymuje nikły kontakt wzrokowy z mówcą. Jednak, gdy coś ciekawego dzieje się w pobliżu, wzrok wędruje w tym właśnie kierunku. W swoim otoczeniu potrzebuje miejsca, by się poruszać.
– najlepiej uczy się w ruchu – chodząc po pokoju czy pedałując na rowerze treningowym,
– lubi pisać na dużych tablicach lub planszach w pozycji stojącej,
– potrafi uczyć się w ciszy i przy muzyce,
– gestykulacja i odgrywanie czytanych treści pomaga lepiej zapamiętać, lepiej uczy się grając w gry edukacyjne i ruchowe,
– gdy się uczy otoczenie musi pozostać nieruchome, bo ruchy innych osób mocno rozpraszają,
– przed rozpoczęciem nauki powinien przejrzeć cały rozdział, oglądając ilustracje i wykresy.
Jeśli jesteś kinestetykiem ruchowym to:
- Posługujesz się zwrotami typu: brać, trzymać, nie czuję tego, uchwycić problem, przeformułować, trafić w sedno, kręci mnie to itp.
- Często gestykulujesz przy mówieniu, często się ruszasz, zmieniasz pozycję, bawisz się długopisem jak mówisz lub myślisz, huśtasz się na krześle.
- Często masz niestaranne pismo i problemy z ortografią lub masz pismo „specyficzne”, np. piszesz wielkimi literami.
- Najlepiej zapamiętujesz to, co sam zrobiłeś, a nie zobaczyłeś czy usłyszałeś.
- Lubisz nieporządek.
- Nie lubisz czytać.
- Nie lubisz słuchać wykładów, przemówień.
- Masz zdolności manualne.
- Jesteś niecierpliwy.
- Lubisz rywalizować.
- Potrzebujesz dużej przestrzeni do nauki.
- W oczach innych jesteś „nadpobudliwy” i „niezdyscyplinowany”.
- Nie lubisz 'sztywnych’ opinających ciało i formalnych ubrań.
Naukę ułatwi Ci
- Prace ręczne, np. wycinanie, przyklejanie, połączenie, składanie.
- Odgrywanie ról.
- Możliwość ruszania się w trakcie słuchania.
- Nauka w plenerze.
- Eksperymentowanie, udowadnianie czegoś.
- Częste przerwy w nauce.
- Chodzenie, poruszanie się w trakcie nauki.
Jeśli jesteś kinestetykiem czuciowym to:
- Mówisz cicho i wolno, spokojnie.
- Delikatnie gestykulujesz.
- Sprawiasz wrażenie spokojnej i nieśmiałej osoby.
- Jesteś wrażliwy, empatyczny, uczuciowy, silnie wszystko przeżywasz.
- Lubisz przebywać w miejscach znajomych, dających poczucie bezpieczeństwa.
- Posługujesz się zwrotami typu: czuję że, mam wrażenie, mam poczucie, chaos itp.
- Zdarza ci się słuchać z zamkniętymi oczami.
- Lubisz analizować, zastanawiać się nad czymś.
Naukę ułatwi ci:
- Przepisywanie notatek, notowanie czegoś kilkakrotnie.
- Rysowanie map myśli i skojarzeń.
- W nauce słówek pomoże Ci wykonywanie czynności z którymi związane są słowa do zapamiętania, trzymanie w rękach przedmiotów i powtarzanie ich obcojęzycznych nazw.
- Naklejanie na przedmioty karteczek z ich obcojęzycznymi nazwami.
- Słuchanie nagrań i oglądanie filmów, w szczególności gdy wyraźnie zarysowane są tam emocje.
- Praca, nauka w dobrze znanym miejscu, przy swoim biurku.
- Cisza.
Dotykowiec: uczy się, doznając wrażeń na powierzchni skóry. Używa rąk, palców, łącząc to, czego się uczy ze zmysłem dotyku. Jest wrażliwy na doznania fizyczne. Zwraca uwagę na komunikację pozawerbalną, taką jak wyraz twarzy, język ciała, tembr głosu. Nie potrafi „odciąć się” od negatywizmu i uczuć innych, by skoncentrować się na pracy.
– samo pisanie pomaga zapamiętać i uporządkować materiał,
– lepiej myśli i słucha, gdy bazgrzesz, rysuje lub trzyma coś w dłoni, np. długopis,
– dobrze, gdy za oknem ma widok na drzewa, rośliny,
– lubi uczyć się, siedząc w wygodnym fotelu czy leżąc na kanapie,
– muzyka, którą lubi pomaga w koncentracji,
– uczy się wykonując szkice, rysunki,
-potrzebuje przyjaznej atmosfery w miejscu, gdzie ma się uczyć, negatywne emocje obniżają zdolność koncentracji,
– podczas czytania powinien robić notatki kolorowymi pisakami lub ważne pojęcia zapisywać artystyczną, ozdobną czcionką,
– mapy umysłowe z wieloma ilustracjami ułatwiają zapamiętanie materiału.
Styl uczenia się to nie to samo, co zdolność!
Najprościej mówiąc, zdolność to to, ile i jak skutecznie możesz się uczyć, styl – jak, w jaki sposób, w jakich warunkach wolisz się uczyć. Oczywiście, że ucząc się zgodnie ze swoim stylem (czyli tak, jak preferuje Twój mózg) zwiększamy szanse na osiąganie wyższych pułapów naszych zdolności.
Z drugiej strony ćwicząc się w stylu odmiennym, możemy nabywać nowe zdolności, których wcześniej nie posiadaliśmy.
Nie ma dobrych i złych stylów uczenia się!
Można powiedzieć, że każdy ma swoje plusy i minusy w zależności od sytuacji zadaniowej. Wobec tego ludzie, którzy ze względu na swój styl poznawczy gorzej radzą sobie w jednego typu sytuacjach, lepiej radzą sobie w innych.
Wyszukała M.Maćkowiak, źródło www. www.sp17.net.pl
